نامه سرگشاده استادان خوزستان به روسای سه قوه

 متن بیانیه اساتید دانشگاه شهید چمران اهواز به این شرح است:

بسمه‌تعالی

مردم شریف ایران و روسای محترم قوا

این روزها خوزستان ما که جای جای آن به خون فرزندان ما و شما متبرک است در نتیجه خشکسالی، سیاست‌های غلط مدیریت منابع آب و انتقال آب بین حوضه‌ای غیرکارشناسی، در عطش و آتش است.  کشاورزان و دامداران استان که تازه از سیل ویرانگر سال ۹۸ کمر راست کرده بودند حاصل تلاش‌های‌شان را در خرماپزان خوزستان، به واسطه آورد کم آب کرخه از دست رفته می‌بینند. این مسائل بزرگ در کنار بی‌تدبیری‌ها در سالیان گذشته، سبب شد تا مردم صبور این دیار پس از امتحان تمام روش‌های مدنی اعتراض، این بار حق خود را از آخرین روش مدنی، یعنی کف خیابان فریاد بزنند. متاسفانه در جریان این اعتراضات جان‌های عزیزی از دست رفت و خون‌های پاکی به زمین ریخت. مساله‌ای که شاید با اندکی تدبیر قابل حل بود به یک بحران تمام عیار تبدیل شد و این متاسفانه تجربه تلخی است که در نتیجه بی‌تدبیری مدیران استان و بی‌توجهی مافوق‌های مرکز نشین‌شان، که شناخت کافی از خوزستان ندارند؛ هر از چندگاهی تکرار می‌شود.

ما دانشگاهیان که بارها در خصوص شرایط آبی خوزستان و مشکلات انتقال آب بین حوضه‌ای فریاد زده‌ایم و البته این فریادها در غوغای تونل سازان و سدسازان گم شده است؛ در این شرایط سخت ضمن تسلیت به خانواده‌های جانباختگان حوادث اخیر و  ابراز همدردی و همراهی با کشاورزان، دامداران  و سایر آسیب دیدگان از خشکسالی پیشنهاد می‌کنیم هر چه سریع‌تر اقدامات ذیل انجام گیرد:

۱- در شرایط خطیر فعلی شایسته است ضمن همدلی و همراهی با معترضین، از هر نوع برخوردی که به خشونت‌ بیشتر می‌انجامد جلوگیری شده و برای اعتراضات، فضایی آرام و غیر هیجانی ایجاد شود تا زمینه دخالت دشمنان این آب و خاک برای تبدیل اعتراضات به حق، به اغتشاشات خانمان‌سوز کاملا از بین برود.

۲- با پرداخت خسارت به کشاورزان و دامدارن آسیب دیده از خشکسالی، خاطره تلخ این کشاورزان و دامداران از پرداخت با تاخیر یا عدم پرداخت خسارات سیل‌های پیشین زدوده شده و اعتماد عمومی آنها برای انجام کشت‌های با مصرف آب کمتر در سال‌های آتی فراهم گردد.

۳- ضمن تامین اعتبار برای آبرسانی به همه روستاهای استان، اقدامات فوری و مستمر برای تامین آب شرب و بهداشتی روستاهایی که از آب لوله کشی برخوردار نیستند یا در شرایط خشکسالی حادث شده، دچار تنش آبی شده‌اند؛ انجام گردد.

۴- تلاش شود کشاورزان هرچه بیشتر با واقعیت‌های منابع آبی استان آشنا شده و زمینه برای واگذاری تدریجی مدیریت مصرف آب را به خود آنان فراهم گردد.

۵-عموم مردم خوزستان بعضی رفتارها و اقدامات دولت‌ها را تبعیض آمیز می‌دانند تلاش شود با انجام اقدامات عملی این احساس تبعیض کمتر شده و زمینه برای بازسازی اعتماد عمومی عشایر غیور و مرزداران دلیر ایران عزیز فراهم گردد.

۶- تعیین تکلیف انتقال آب با توجه به حقابه پایین‌دست و زیست‌محیطی به‌طوری‌که: الف) تمام تونل‌های در دست اقدام متوقف و برای همیشه از دستور خارج شوند؛ ب) انتقال آب فعلی، مشروط به انتقال آب شرب باشد؛ ج) الحاقیه‌ای برای برداشت نسبی آب همه استان‌ها در دوران خشکسالی تصویب گردد. د) حجم انتقال آب کاملا شفاف و قابل نظارت دقیق شود.

۷- مساله مهم گنبدهای نمکی در دریاچه  سد گتوند، در عالی‌ترین سطح بررسی و با ارایه راهکار مناسب و اعتبار لازم، خطر بسیار بزرگی که جلگه خوزستان را تهدید می‌کند؛ برطرف گردد.

۸- طراحی بازار آب جهت افزایش بهره‌وری آب با توجه به محدودیت منابع آبی، با الهام از بازار محلی آب و کوتاه کردن دست دولت و بخش عمومی رانت زا و فسادزا در فروش آب، می‌تواند یکی از راه‌حل‌های بهبود بهره‌وری و کاهش مصرف آب باشد. درآمد دولت می‌تواند از مالیات و عوارض بر مصرف آب حاصل شود و زیرساخت‌ها به تشکل های صنفی کشاورزان واگذار شود.

۹- افزایش بهره‌وری آب نیازمند نوآوری، فنّاوری، مکانیزاسیون آبیاری و کشت محصول متناسب است که فقط با قیمت‌گذاری رقابتی بر پایه عدالت می‌توان انگیزه‌ها را در این جهت هدایت نمود.

۱۰- صادرات محصولات با آب‌بری بالا ممنوع شود و یا مشروط بر اینکه از طریق گلخانه و یا روش‌های بهینه رقابتی آب، تولید شوند مجوز صادرات اخذ کنند.

۱۱- تولید محصولات با آب‌بری بالا با محصولاتی که آب کمتر و ارزش‌افزوده بالاتری دارند بررسی و جایگزین گردد.

۱۲- تجدیدنظر در سیاست‌های اقتصادی و از جمله توسعه کشاورزی با در نظر گرفتن منابع آبی بلندمدت که بار اشتغال و رشد اقتصادی بر دوش بخش کشاورزی نباشد. در سیاست خودکفایی و صادرات محصولات با در نظر گرفتن تراز داخلی و تراز تجاری آب و منابع تجدید پذیر آبی، تجدیدنظر شود.

۱۳- سرمایه‌گذاری لازم برای کاهش آلودگی و شوری آب، توزیع متناسب آب کشاورزی، مکانیزاسیون و افزایش بهره‌وری آب، اصلاح کشت، کشت های مقاوم به شوری، ترمیم فرسودگی کانال‌های آب کشاورزی و خطوط لوله آب شرب و آب‌شیرین‌کن‌ها از دریا، انجام شود.

۱۴- همه بخش‌های حاکمیت باید بپذیرند ایران کشوری با بارش کم است و در این راستا لازم است در شیوه حکمرانی آب تجدیدنظر اساسی انجام شود.

امید که با شنیدن صدای مردم و کاربست نظرات کارشناسی فرزندان دانشگاهی آنها، نه تنها کمتر شاهد آلام مردم خوزستان باشیم؛ بلکه شادی و رفاه که دیرزمانی است از این دیار رفته، دوباره به خانه دل خوزستان و خوزستانی‌ها بازگردد.

با آرزوی توفیق

جمعی از استادان دانشگاه شهید چمران اهواز